21 vragen (en 21 antwoorden)

Morgen (1 juni) neemt de gemeenteraad van Zaltbommel een besluit over de ontwikkeling van het Binnenstadsfonds Zaltbommel. Als de raad het voorstel van het college overneemt, is de vorming van het fonds een feit. Kort daarop zal de Stichting Binnenstadsfonds Zaltbommel worden opgericht die al snel aan de slag zal gaan.In de aanloop naar dit (toch wel) memorabele besluit, zijn er een hoop vragen op ons af gekomen. De 21 meest gestelde vragen hebben we op papier gezet, met daarbij de antwoorden. Ongeacht het besluit van de gemeenteraad, wil ik deze graag met iedereen delen…

Natuurlijk vertrouw ik wel op een positieve besluitvorming van de raad, omdat het Binnenstadsfonds een fonds zal zijn door en voor ondernemers. Een fonds dat mede zal bijdragen aan het nog sterker en toekomstbestendiger maken van de binnenstad. Een fonds dat de mogelijkheid biedt om in collectief verband zaken te organiseren en financieren. Een fonds dat zich richt op het verder versterken van de economische vitaliteit van de binnenstad. Een fonds waar eigenlijk niemand tegen kan zijn…

De 21 vragen (en 21 antwoorden):

1. Waarom een ondernemersfonds?

Het grote voordeel van een ondernemersfonds is dat het mogelijkheid biedt om in collectief verband zaken te organiseren en financieren om economische vitaliteit van de binnenstad van Zaltbommel te ontwikkelen en versterken. Niet alleen op de korte termijn, maar ook op de langere termijn. Hiermee draagt het fonds bij aan de toekomstbestendigheid van de binnenstad en haar ondernemers.

2. Welke activiteiten kunnen worden gefinancierd uit het Binnenstadsfonds?

Alles wat de ondernemers zelf definiëren als hun collectief belang. Denk hierbij aan collectieve doelstellingen als:

• Economische vitaliteit: tegengaan van leegstand, consumentenonderzoek
• Veiligheid: cameratoezicht, KVO-keurmerk, gezamenlijke cursussen
• Kwaliteit openbare ruimte: eindejaarsverlichting, muziekinstallatie, vlaggen en banieren, wifi
• Evenementen: activiteiten koopzondagen, Bommelweek, sinterklaasintocht, Winteraktie
• Marketing en promotie: website Beleef Zaltbommel, andere promotionele activiteiten

3. Waarom een reclamebelasting naar WOZ-waarde?

Reclamebelasting is de meest effectieve heffing om een ondernemersfonds voor de binnenstad te financieren. De drie meest gangbare heffingen voor de vorming van een ondernemersfonds zijn onderzocht. De variant van een ondernemersfonds op basis van OZB kan niet gebiedsgericht worden ingezet maar alleen gemeentebreed. De variant van de Bedrijveninvesteringszone is omkleed met wetgeving wat invoering arbeidsintensief maakt, en sterk gericht op de activiteiten gericht op schoon, heel en veilig. De reclamebelasting is het meest geëigende middel in een centrumgebied en biedt daarnaast bestedingsvrijheid. De WOZ-waarde als heffingsgrondslag voor de reclameheffing is rechtvaardig en kent een eenvoudiger uitvoering dan de traditionele reclamebelasting.

4. Waarom een verplichte bijdrage, wat is er mis met de huidige werking via de OVZ?

Op dit moment worden de meeste activiteiten in de binnenstad georganiseerd door een kleine groep ondernemers, met een budget van vrijwillige contributies. De vraag is hoe toekomstbestendig dit is, zeker in een tijd waarin de economische vitaliteit en aantrekkelijkheid van binnensteden bovengemiddelde aandacht verdient. In het Binnenstadsfonds betaalt iedereen mee, zodat er niet alleen voldoende budget georganiseerd wordt maar de ondernemers in de binnenstad ook collectief de schouders eronder zetten om de binnenstad niet alleen nu maar ook in de toekomst aantrekkelijk te houden.

5. Waarom betalen niet alleen winkeliers, maar ook kantoren en andere bedrijven zonder toonbankfunctie en non-profit instellingen mee?

Alle ondernemers en instellingen in de binnenstad hebben direct of indirect baat bij een vitale binnenstad. Ook ondernemers zonder toonbankfunctie en non-profit instellingen  profiteren van activiteiten op het gebied van bijvoorbeeld veiligheid, parkeren en uitstraling van het gebied. Daarbij hebben alle bijdrageplichtigen  invloed op de bestedingen, zodat het Binnenstadsfonds alle belangen dient. Het is daarmee nadrukkelijk niet alleen een fonds voor winkeliers.

6. Hoe wordt bepaald of een ondernemer bijdrageplichtig is, en wat als zijn/haar situatie verandert gedurende het jaar?

De Gemeentewet omschrijft de reclamebelasting als een ‘belasting op openbare aankondigingen zichtbaar vanaf de openbare weg’. Een ondernemer betaalt deze heffing dus voor al de openbare aankondigingen (reclame-uitingen) die zichtbaar zijn vanaf de openbare weg, zoals gevelreclame, lichtbakken, uithangborden en belettering op een ruit. Dit geldt alleen voor ondernemers die gebruiker of eigenaar/gebruiker zijn van zakelijk vastgoed (niet-woningen) in de binnenstad van Zaltbommel, en alleen voor de periode waarin de uiting aanwezig is.

 

7. Waarom wordt er in het tarief geen rekening gehouden met locatie, bijv. wel/niet op het Assenkruis?

De tarifering met categorieën op basis van WOZ-waarde komt het dichtst in de buurt van de “sterkste schouders dragen de zwaarste lasten”. Locatie is hierin al verdisconteerd omdat toplocaties (zoals in het Assenkruis) een hogere WOZ-waarde hebben.

8. Waarom betalen alleen de ondernemers uit de binnenstad mee, en niet alle ondernemers uit de hele gemeente?

Er is bewust gekozen voor alleen de binnenstad omdat dit een afgebakend gebied is met een vrij homogene samenstelling van ondernemers. Er is een groot verschil tussen waar ondernemers in een winkelgebied een fonds voor willen aanwenden en waarvoor bedrijventerreinen dit willen doen.

9. Waarop is het totaalbudget en de bijdrage per ondernemer gebaseerd?

De Kopgroep heeft getracht een zo goed mogelijke inschatting te maken van benodigd jaarlijks budget voor het Binnenstadsfonds en de individuele lasten die daarbij horen. Hierbij moet een balans worden gevonden tussen enerzijds de vraag hoeveel het fonds aan budget nodig zou hebben om goed te kunnen draaien, en anderzijds wat redelijk is om aan bijdrage te vragen van de ondernemers in de binnenstad. Voor het jaarlijks budget is de Kopgroep uitgegaan van rond de 70.000 euro. Dit is gebaseerd op: de mogelijke activiteiten die het fonds kan gaan uitvoeren en de jaarlijkse kosten daarvan (ook kijkend naar fondsen in andere gemeenten), de huidige begroting van de OVZ die op dit moment veel activiteiten organiseert, en de redelijkheid van hoogte van de gemiddelde bijdrage per ondernemer bij dit totaalbedrag.

10. Waarom betaalt de gemeente de perceptiekosten?

Door het als gemeente zelf dragen van de perceptiekosten, komen de opbrengsten van het fonds maximaal ten bate aan de ondernemers in de binnenstad.

11. Wat als ondernemers de reclameheffing omzeilen door openbare aankondigingen te verwijderen?

Het is inderdaad mogelijk om de heffing te omzeilen door de openbare aankondigen van het pand te verwijderen. Dan is het belastbaar feit weggenomen en is de heffing dus ook niet (meer) legitiem. De vraag is echter of het het waard is voor een ondernemer in de binnenstad om een jaar lang geen naamvoering of reclame-uiting te hebben om een heffing van tussen de €250 en €750 te omzeilen.

12. Waarom geen formele draagvlakmeting?

Een formele draagvlakmeting is voor de invoering van een fonds op basis van reclamebelasting niet noodzakelijk. Desondanks is het van belang om zo breed mogelijk draagvlak te hebben onder de ondernemers in de binnenstad: het Binnenstadsfonds is er immers voor en door alle ondernemers. Daarom is ook inspanning verricht om de ondernemers die niet aangesloten zijn bij het georganiseerd bedrijfsleven te informeren en te betrekken bij het proces.

13. Op welke manier is het draagvlak onderzocht?

Tijdens de planontwikkeling zijn er verschillende momenten geweest om de ondernemers in de binnenstad te informeren en te betrekken, te weten:

• Presentatie en discussie op ALV van de OVZ (oktober 2016)
• Informatiebrief naar alle ondernemers in de binnenstad met uitnodiging informatiebijeenkomst (februari 2016)
• Informatiebijeenkomst voor alle ondernemers in de binnenstad met presentatie van de plannen en uitnodiging tot vragen en discussie (februari 2016)
• Nieuwsbrief naar aanleiding van informatiebijeenkomst met uitnodiging tot reactie (maart 2016)
• Ronde door de binnenstad om nieuwsbrief af te geven aan ondernemers waarmee nog geen directe communicatie was geweest (maart 2016)

14. Wat is het draagvlak onder de ondernemers in de binnenstad voor de plannen?

Door het breed communiceren van de plannen en inventariseren is het gelukt een helder beeld te krijgen van het draagvlak onder de ondernemers in de binnenstad.

Dit is als volgt:

• De OVZ en haar leden steunen het initiatief (40%)
• De niet-georganiseerde ondernemers zijn allen geïnformeerd. Een deel van hen heeft mondeling aangegeven het een goed initiatief te vinden, bij een ander deel is sprake van een zekere welwillendheid, maar wilde eerst de nieuwsbrief goed bekijken. Allen zijn uitgenodigd om een reactie te geven, het merendeel heeft geen formele reactie gegeven (56%)
• Een zestal ondernemers (4%) heeft op de informatiebijeenkomst en via reactie aangegeven het oneens te zijn met de invoering van het fonds. Argumenten hiervoor zijn dat men de noodzaak er niet van inziet, dat men het voordeel voor de eigen onderneming niet ziet, dat men vindt dat de gemeente deze taken op zich moet nemen en/of dat de bijdrage voor kleine ondernemers te hoog is.Hieruit blijkt dat er bij het merendeel van de ondernemers in de binnenstad, zij het actief, zij het stilzwijgend, draagvlak bestaat voor de plannen.

15. Hoe houdt de gemeente grip op de bestedingen?

Het ondernemersfonds is expliciet “voor ondernemers, door ondernemers”. De reclamebelasting wordt door de ondernemers in de binnenstad opgebracht, en deze ondernemers beheren ook zelf dit opgebrachte budget. Dit betekent dat de gemeente geen invloed uitoefent op de bestedingen van het Binnenstadsfonds. Het rendement van een ondernemersorganisatie die eigen keuzes kan maken en zich in vrijheid kan organiseren is voor een gemeentebestuur op den duur veel groter dan dat beetje zeggenschap over een beperkt geldbedrag waar het in eerste instantie om ging. Juist door het fonds los te laten kan dynamiek ontstaan en krijgt de gemeente te maken met een goed georganiseerd ondernemerschap.

16. Gaat de gemeente nu alle kosten van schoonmaak, beheer etc. afwentelen op het Binnenstadsfonds?

Nee. De gemeente is en blijft verantwoordelijk voor het schoon, heel en veilig houden van de openbare ruimte. Uit het Binnenstadsfonds worden activiteiten en voorzieningen betaald, die de normale gemeentelijke inspanningen te boven gaan. Dit wordt ook vastgelegd in het convenant dat wordt afgesloten tussen fonds en gemeente.

17. Hoe verhoudt de Stichting Binnenstadsfonds Zaltbommel zich straks met de OVZ?

De OVZ blijft na invoering van het Binnenstadsfonds bestaan, maar stelt haar contributie overeenkomstig naar beneden bij. De OVZ blijft in principe voorlopig de belangenbehartiger voor de bij haar aangesloten leden, voor zolang de OVZ dit als haar rol onafhankelijk van het binnenstadsfonds beschouwt. Na verloop van tijd kan de OVZ besluiten om ook als belangenbehartiger op te gaan in het Binnenstadsfonds, maar deze keuze ligt bij de OVZ.

18. Hoe verhoudt de Kopgroep zich tot de Stichting Binnenstadsfonds Zaltbommel?

De Kopgroep is, als groep actieve ondernemers, pandeigenaren, Rabobank en gemeente, de initiatiefnemer van het Binnenstadsfonds. De ontwikkeling van het fonds heeft tot nu toe onder leiding gestaan van de Kopgroep. Zodra er een bestuur is geïnstalleerd voor de Stichting Binnenstadsfonds Zaltbommel is het tijd om het stokje over te geven. Hiertoe maakt de Kopgroep een werkplan met alle relevante informatie zoals verzameld en opgesteld door de Kopgroep, en wordt zorggedragen voor een goede overdracht. Hierna houdt de Kopgroep op te bestaan.

19. Hoe zit het met eventuele dubbele petten, omdat een deel van de Kopgroep bestaat uit OVZ-leden?

Inderdaad zijn er een aantal ondernemers in de kopgroep (bestuurs)lid van de OVZ. Dat is op zich ook niet verwonderlijk, omdat de ondernemers die zich nu actief bezighouden met collectieve activiteiten in de binnenstad het georganiseerd bedrijfsleven betreft, in dit geval de OVZ. Het is dan ook bijna altijd zo dat een initiatief voor een ondernemersfonds ontstaat bij het georganiseerd bedrijfsleven. Wel staat de aanmelding voor het fondsbestuur nadrukkelijk open voor iedere ondernemer uit de binnenstad. Hierbij wordt bij de selectie geen onderscheid gemaakt tussen al dan niet OVZ-(bestuurs)lid zijn.

20. Hoe wordt het stichtingsbestuur samengesteld?

In de nieuwsbrief over het Binnenstadsfonds die onder alle bijdrageplichtigen is verspreid alsook op de informatiebijeenkomst is een oproep gedaan voor bestuursleden. Bij eventuele goedkeuring van het fonds door de gemeenteraad op 1 juni wordt hiertoe nog een laatste oproep gedaan. De projectgroep doet de selectie. 

21. Hoe wordt in de praktijk het principe “voor ondernemers, door ondernemers” geborgd binnen de Stichting Binnenstadsfonds Zaltbommel?

Een ondernemersfonds is er voor de financiering van de collectieve belangen van ondernemers, waarbij alles wat ondernemers langs democratische weg bestemmen als hun collectieve belang, een valide bestemming is. Alle ondernemers die bijdragen mogen meebeslissen over bestedingen in het fonds, zij het door in het bestuur zitting te nemen, door in een commissie zitting te nemen of door de bespreking van de jaarbegroting bij te wonen. Alle ondernemers die bijdragen kunnen ook plannen indienen voor het fonds. Op deze wijze is het fonds voor ondernemers, door ondernemers.

 

Ondernemersfonds Binnenstad